Barmhartigheid en het Heilig Jaar

1 september 2015

Ter voorbereiding op het heilig Jaar van Barmhartigheid organiseerde op 28 augustus het Sint Franciscuscentrum een bijeenkomst voor pastorale teams in de ruimten van de Priester- en Diakenopleiding Bovendonk te Hoeven. Bisschop Liesen en diaken Vincent de Haas verzorgden inhoudelijke inleidingen.

Bijbelse en historische achtergronden
Bisschop Liesen stond met name stil bij de bijbelse en historische achtergronden van het Heilig Jaar. Het eerste Heilig Jaar in de huidige vorm vond plaats in 1300 en werd uitgeroepen door paus Bonifatius VIII. Het Heilig Jaar vond plaats nadat in 1291 bij het beleg van Akko de laatste christelijke vesting in het Heilig Land werd veroverd. Hierdoor was het feitelijk niet meer mogelijk naar het Heilig Land te pelgrimeren. De paus nodigde de gelovigen uit om in dat Heilig Jaar naar Rome te pelgrimeren om zo bijstand te ontvangen in de geestelijke strijd die christenen moeten voeren.

Het was aanvankelijk de bedoeling dat iedere vijftig jaar een dergelijk Heilig Jaar zou plaatsvinden. Dit is veranderd. Feitelijk vindt het Heilig Jaar om de vijfentwintig jaar plaats, terwijl er ook extra Heilige Jaren georganiseerd zijn, zoals in 1983 en het huidig Heilig Jaar.

In de apostolische brief ‘Tertio millennio adveniente’ gaat de heilige paus Johannes-Paulus II in op de betekenis van het Heilig Jaar en het bijbelse jubeljaar dat volgens de Oud-Testamentische wetgeving ook om de vijftig jaar werd gehouden. Het was de bedoeling om in dit jaar de sociale gelijkheid en gerechtigheid onder de kinderen van Israël te herstellen. Zo werden alle schulden kwijtgescholden en joden die tot slavernij waren vervallen hun vrijheid terugkregen. De heilige paus Johannes-Paulus II verbond dan ook het jubeljaar van 2000 met een oproep om de schuldenlast waaronder veel volkeren gebukt gaan te verlichten.

Gedurende de periode van de ballingschap (587 v. Chr-539 v. Chr.) ervaren de joden dat allen slaven zijn en enkel God hen kan verlossen. God betaalt zelf de losprijs. Jezus sluit bij deze ervaring aan wanneer Hij zijn optreden begint met de aankondiging van een jubeljaar. Wij hebben allen nood aan barmhartigheid. God zal ons deze schenken. Hierbij knoopt Paus Franciscus nu aan.

Inleiding Mgr. Liesen tijdens de bijeenkomst met beroepskrachten ter voorbereiding op het Heilig Jaar.

Genezing naar lichaam en ziel
Diaken De Haas sprak over de bijbelse wortels van het begrip barmhartigheid. Hij wees in dit verband op de barmhartige Samaritaan die tot het diepst van zijn ingewanden geraakt wordt door datgene wat hij ziet. Vandaar komt hij in beweging. Hij vroeg zich af in hoeverre wij tot ons diepste innerlijk bewogen worden door het lot van de vluchtelingen op de Middellandse Zee. Hij verwees naar jongeren uit Nederland die zo getroffen werden door hun lot dat ze deze zomer daadwerkelijk hulp gingen bieden aan bootvluchtelingen op het Griekse eiland Kos. In het christelijk leven zijn zien, bewogen worden en handelen onlosmakelijk met elkaar verbonden.

De christelijke traditie onderscheidt de lichamelijke werken van barmhartigheid en de geestelijke werken van barmhartigheid. Volgens Vincent de Haas wortelt dit onderscheid in de Schrift. In het optreden van Jezus zijn genezing van ziekten en de vergeving van zonden aan elkaar gerelateerd. Jezus geeft zijn leven niet voor ons lichamelijk welzijn. Hij geeft zijn leven als vergeving van zonden van velen. De barmhartigheid van God is de oerbron waarop alles terug te voeren is. Deze barmhartigheid blijft leeg als ze niet verbonden wordt met de beoefening van gerechtigheid en de waarheid. Gods barmhartigheid is het centrum van de verkondiging van het evangelie en van Jezus Christus. Gods barmhartigheid is groter dan wij kunnen denken, aldus diaken De Haas.

Het Heilig Jaar
Paus Franciscus opent op 8 december 2015 het Jaar van de Barmhartigheid. Dit zal duren tot zondag 20 november 2016, het hoogfeest van Christus Koning. Dan sluit paus Franciscus de heilige deur van de Sint Pietersbasiliek te Rome en daarmee het heilig Heilig Jaar.
 

Andere berichten