In het kader van de voorbereiding op de bisdombedevaart naar Polen verzorgde bisschop H. Woorts, hulpbisschop van het aartsbisdom Utrecht en binnen de Nederlandse bisschoppenconferentie referent voor bedevaarten, een inleiding over de bedevaart als pastorale kans. Hij deed dit op de bisschopshuisavond voor pastorale beroepskrachten op 19 mei.
In een helder gestructureerd betoog liet hij zien welke mogelijkheden een bedevaart biedt. Hij putte hiervoor deels uit eigen ervaring als bisschop en priester, deels uit het ‘Directorium over volksvroomheid en liturgie’.
Lourdes
Zijn eerste ervaring als pelgrim deed bisschop Woorts op toen hij als zestienjarige met de jongerenbedevaart van de VNB naar Lourdes trok. Deze reis maakte op hem een onuitwisbare indruk. Het was zijn eerste ervaring met de Wereldkerk. “Het was een enorme belevenis dat je met zo velen vanuit je geloof samen was, ook met jongeren uit andere delen van het land. Ik zag voor de eerste keer een processie en zo voelde ik me opgenomen in een groot geheel. Daarna ben ik elk jaar als brancardier naar Lourdes gereisd.”
De ervaringen in Lourdes bevestigden bisschop Woorts ook in zijn priesterroeping. “Ik leerde daar wat het geloof in het leven van mensen kan betekenen, op droevige maar ook op vreugdevolle momenten. Tijdens diepgaande gesprekken merkte ik wat pastoraat is.”
Bedevaarten en opbouw van parochies
Als hulpbisschop is mgr. Woorts nauw betrokken bij de organisatie van bedevaarten in het aartsbisdom. Hij merkt dat bedevaarten een belangrijke rol spelen bij de opbouw van nieuwe parochies. Op een bisdombedevaart ontmoeten mensen uit verschillende parochiekernen elkaar. Er ontstaan banden tussen gelovigen onderling die na de bedevaart doorwerken.
Bedevaarten in de Bijbel
De Wereldkerk erkent het belang van bedevaarten. In 2002 gaf de Congregatie voor de Goddelijke Eredienst en de Regeling van de Sacramenten het directorium over volksvroomheid en liturgie uit. Dit directorium wijdt een afzonderlijk hoofdstuk aan heiligdommen en bedevaarten. Het geeft enkele theologische principes aan.
In het Oude Testament komt de symboliek van de bedevaart regelmatig voor. Voor de stammen die uit Egypte vertrokken, was de Sinaï een heilige plaats. Voor de Joden die zich in Israël gevestigd hadden, was Jeruzalem de bedevaartplaats bij uitstek. In de tempel bevond zich de Ark van het Verbond. Driemaal per jaar moesten de mannen van Israël verschijnen voor de Heer. Concreet betekende dit dat de joden driemaal per jaar naar de tempel van Jeruzalem trokken. Ook de heilige Familie nam deel aan de bedevaarten naar Jeruzalem.
In het nieuwe Testament verandert het perspectief op bedevaarten. Sinds Jezus in zichzelf het mysterie van de tempel heeft vervuld en uit deze wereld naar de Vader is gegaan, en zo in zijn persoon de definitieve uittocht tot stand heeft gebracht, bestaat er voor zijn leerlingen geen verplichte bedevaart meer: heel hun leven is een tocht naar het hemels heiligdom en de Kerk weet dat ‘zij onderweg hier op aarde is.’
De Kerk heeft, gezien de overeenkomsten die er bestaan tussen Christus’ leer en de geestelijke waarden van een bedevaart, deze vorm van godsvrucht altijd erkend en bevorderd.
De spiritualiteit van de bedevaart
Het directorium spreekt heel nadrukkelijk over de spiritualiteit van de bedevaart. Het gaat onder meer in op het aspect van bezinning en bekering. Deelnemers aan een bedevaart zijn weg van huis en dat schept ruimte voor bezinning op het dagelijks leven en ruimte voor bekering. Ook de gemeenschapsdimensie wordt met name genoemd. Een bedevaartganger reist met anderen in een gemeenschap van geloof, hoop en liefde. Hij reist met de Heer zelf en met de hele gemeenschap van de Kerk.
Liturgie en gebed
Het is van belang dat een bedevaartsoord kerkelijk erkend wordt. Aan de liturgie moet bijzondere zorg worden besteed. Het is, aldus de samenstellers van het directorium, van belang dat deze voorbeeldig gevierd wordt.
Mgr. Woorts wees erop dat men op een bedevaart uitstekend in staat is gelovigen kennis te laten maken met het getijdengebed om de Heer te ontmoeten. “Het uiteindelijke doel van elke bedevaart is immers de Heer zelf die de Kerk bijeenroept en om zich heen verzamelt,” aldus bisschop Woorts
- Aanmelden voor de bisdombedevaart naar Polen kan nog tot 1 juni! Er zijn ongeveer 300 deelnemers.
