Op maandag 13 oktober bracht bisschop Liesen een bezoek aan KPO Roosendaal. De bisschop had een ontmoeting met een vertegenwoordiging van het College van Bestuur van KPO en de werkgroep identiteit: de heer John Verdaasdonk, voorzitter van het College van Bestuur, de heer Kees Mens, bestuurder voor bedrijfsvoering en lid van de werkgroep identiteit, de heer Kees Boeren, project- en programma manager.
KPO Roosendaal, de afkorting staat voor Katholiek Primair Onderwijs, werkt aan een strategisch plan 2015-2019 en geeft daarbij expliciet aandacht aan de katholieke identiteit. Het College van Bestuur hield vorig jaar een tweedaagse in een franciscaans klooster, die werd begeleid door Martina Meul. Zij is bisschoppelijk gedelegeerde voor het onderwijs en betrokken bij de werkgroep identiteit die KPO instelde. Martina Meul vergezelde de bisschop bij zijn bezoek aan KPO.
Week van het Katholiek Onderwijs
Het bezoek van de bisschop vond plaats in het verlengde van de Week van het Katholiek Onderwijs (6-10 oktober). De ‘Week van het Katholiek Onderwijs’ was een landelijk evenement dat dit jaar voor de eerste keer werd gehouden. Het is een initiatief van de Nederlandse Katholieke Schoolraad (NKSR) in samenwerking met de Nederlandse katholieke bisdommen en wil een stimulans zijn voor bestuurders, schoolleiders, directeuren, docenten en leerkrachten om stil te staan bij de katholieke identiteit van de school.
V.l.n.r. Kees Mens, Kees Boeren, bisschop Liesen, Martina Meul, John Verdaasdonk.
Herbezinning op katholieke identiteit
KPO Roosendaal is een koepel van 21 basisscholen met 4.500 leerlingen en 600 medewerkers (400 fte). Project- en programma manager Kees Boeren lichtte toe hoe KPO Roosendaal de medewerkers wil betrekken bij het nieuwe beleid voor de komende jaren. In 2013 werd een onderwijsdag gehouden met alle medewerkers om te spreken over de thema’s voor de volgende vier jaar. Kees Boeren: “Daar kwam ‘waarden en normen’ als nieuw thema naar voren. Een groot aantal mensen is op zoek naar herbezinning op katholieke identiteit. Wat maakt ons anders dan andere scholen? Dat is een moeilijke vraag.” Na deze onderwijsdag hield men op directieniveau een kloosterweekend over franciscaanse spiritualiteit. Ook met leraren, ouders en leerlingen werd gesproken over de vraag.
De onderwijsdag en het kloosterweekend van de directie leidden tot een identiteitscommissie. Deze wil zeven christelijke waarden die werden uitgekozen, en die worden verbonden met de Bijbel, koppelen aan een jaarkalender. Zo wil de commissie het gesprek op gang brengen en medewerkers concrete handvaten geven.
Waarden vertalen in de klas
KPO Roosendaal is gevestigd in het voormalige dekenaal centrum Roosendaal, aan de Rector Hellemonsstraat. Terwijl de kinderen van de daarnaast gelegen school op het schoolplein om het hardst gillen, gaat het gesprek verder over de concrete vertaling van de waarden in de klas. “Een waarde als ‘barmhartigheid’ is bijvoorbeeld nog behoorlijk ingewikkeld voor een klas,” vertelt Kees Mens. Een volgende stap is daarom nog het maken van praktisch bruikbaar materiaal. “Bijvoorbeeld zoals deze uitgave,” zegt Kees Boeren, terwijl hij de lesbrief over tafel schuift die werd gemaakt voor de Week van het Katholiek Onderwijs.
Diversiteit
Bisschop Liesen informeert of het doordenken van de katholieke identiteit binnen KPO Roosendaal breed aansluit. De diversiteit onder de bij KPO Roosendaal aangesloten basisscholen is groot, vertelt bestuursvoorzitter Verdaasdonk: “Er zijn scholen in dorpen zoals Moerstraten, Heerle en Wouwse Plantage. Daar wordt de kerkelijkheid heel anders ingevuld dan op een school in een wijk in Roosendaal waar de meerderheid van de kinderen moslim is.” De 21 directeuren, die vorige maand werden bijgepraat door de directie, hebben het echter ter harte genomen. “De doordenking is generiek,” geeft Kees Mens aan, “maar scholen gaan dat op een eigen manier invulling geven.”
Het pand aan de Rector Hellemonsstraat, waar vroeger het dekenaal centrum Roosendaal was gevestigd.
Zingeving
“Directeuren vragen het ook aan ons: help ons,” signaleert John Verdaasdonk. “Identiteit staat ergens voor. Als je ouders vraagt waarom ze kiezen voor een katholieke school, geven ze aan dat dat is vanwege een bepaalde warmte. Dat geldt overigens ook voor moslim ouders. Het heeft te maken met hoe ga je met elkaar om, de feesten die je samen viert, en hoe je samen omgaat met rouw. Er is een toenemende groep ouders die zelf heel erg op zoek is naar zingeving. Jonge ouders zijn bezig met: Hoe richt ik mijn leven in? Hoe geven we voldoende aandacht aan onze kinderen als we allebei werken om de hypotheek te betalen? Die vragen komen ook bij onze medewerkers terecht, omdat de ouders ze als professional zien.”
Roeping
“Het is een roeping om in het onderwijs te werken,” vervolgt hij. “Voor geld of status ga je niet het onderwijs in. We proberen kinderen uit te laten groeien tot volledig mensen die een bijdrage leveren aan een betere wereld.” Dat benadrukt ook de bisschop: “De basis is, dat je gelukkige kinderen wil en die probeert voor te bereiden voor de toekomst. Dat gaat over denominaties heen. De Bijbel geeft aan dat de mens geschapen is door God naar zijn beeld en gelijkenis. Daarom is de hele mens waardevol en elk kind. Iedere mens heeft recht op vorming. Dat is verankerd in het katholiek onderwijs. Kinderen hebben recht op vorming, waarbij de hele persoon ontwikkeld wordt.”
Dat laatste is precies een van de punten uit het strategische plan van KPO Roosendaal. “Maar,” zegt John Verdaasdonk, “we roeien daarmee in zekere zin tegen de stroom in. Er wordt vaak vooral gekeken naar meetbare resultaten. Daarvan heeft KPO gezegd: we gaan voor een brede onderwijsfilosofie. Misschien is een kind heel zorgzaam en kan het straks veel meer betekenen dan wanneer de wand vol zou hangen met diploma’s. We willen het cognitieve niet verzaken, maar zetten duidelijk breder in.”
Werken aan de ‘K’
Werken aan de ‘K’ van KPO, ondertussen, zal een voortgaand bewustwordingsproces zijn, benadrukt de bestuursvoorzitter. Hij werkte eerder bij RVKO in Rotterdam en begon in april van dit jaar bij in Roosendaal. Hij legt een serie kennismakingsbezoeken af. “Ik bezoek nu vier à vijf scholen per week en ik kan aan de scholen heel goed zien dat het katholieke scholen zijn. Maar als je er mensen expliciet naar vraagt, zijn ze zich er weinig van bewust. Daarom is bewustwording nodig en willen we het gesprek over de katholieke identiteit constant met de mensen blijven voeren.”
