Op vrijdag 22 november bracht mgr. Liesen een werkbezoek aan Scala, school voor VMBO. De school heeft ruim 900 leerlingen en 100 medewerkers en is onderdeel van ROC West-Brabant. Kees van Steen, directeur van Scala, heette de bisschop en zijn staf welkom.
Elk kind heeft talenten
In zijn presentatie van de school ging Kees van Steen kort in op het slechte imago dat het VMBO heeft. Hij zette daar met Scala nadrukkelijk een ander beeld naast. Van Steen: “We geven kinderen de ruimte voor creativiteit en om zichzelf te zijn, om met en van elkaar te leren, en om te ontdekken: je kunt meer dan je denkt.” Over dat laatste: “Op de basisschool zaten onze leerlingen in een gemengde groep vaak met slimmere kinderen. Op het VMBO leren ze dat ze meer kunnen dan ze denken. Elk kind heeft talenten. In de lagere klassen krijgen ze allemaal theater, omdat ze dat leert zich zelfbewust te presenteren.”
(Foto’s: R. Mangold)
Inspiratie en kernwaarden
Docenten werken vanuit hun eigen levensovertuiging mee aan de kernwaarden van de school. Op de werkkamer van de directeur ondertussen herinneren verschillende dingen aan katholieke wortels, zoals een oud catechismus boekje, een gebed, en foto’s van de inmiddels afgebrolen Sint Jozef kerk in Breda.
Liefde voor de doelgroep
Het onderlinge gesprek tijdens het werkbezoek ging over twee vragen: wat voor docenten heb je nodig voor het VMBO? En: wat herkent de school van het armoedeprobleem en hoe gaat ze daarmee om? Van Steen en Peter Luyten gaven vanuit de schoolleiding aan dat docenten uiteraard bevoegd moeten zijn, maar dat daarnaast nog iets anders nodig is: liefde voor de doelgroep. Van Steen: “Een docent moet met zijn hart bij de leerlingen zijn.” Luyten: “Een docent moet oog hebben voor alles wat er rondom een leerling gebeurt, in de klas en ook thuis. Kijk niet alleen of alle cijfers wel kloppen, maar heb ook oog voor wat op leerlingen afkomt, denk aan sociale media en ook aan grote mensen zaken die vaak snel op hun bord liggen. Af en toe zien we daarvan schrijnende dingen.” Maar de schoolleider benadrukte vooral: “Het is een hele fijne, open doelgroep.”
Zorg om docenten
Hun verhaal werd aangevuld door zorgcoördinator Jeanette ter Huurne en docent maatschappijleer en transfercoach Marvin van Velsen. “Stilzitten vinden deze leerlingen moeilijk,” vertelde de laatste. “Koppel daarom het vak aan je leerlingen, en niet andersom de leerlingen aan het vak.” Dat is soms lastig voor docenten, die ook hun vak willen geven. Daarbij neemt de zorg om docenten toe, gaf het team aan. Het feit dat de klassen de laatste jaren groter geworden, betekent een cumulatie van problematieken. “Docenten nemen de verhalen van kinderen vaak mee naar huis. Dat is soms zwaar. Dan zitten de docenten ook met hun emotie in de klas.”
Armoede
De vraag welke armoede de docenten zien, werd snel beantwoord: als er geen geld is voor bijvoorbeeld een excursie, als kinderen in oude kleren naar school komen, als er een drankprobleem is thuis of het werk van de ouders onzeker is, als kinderen met stress naar school komen omdat het gezin in de schuldsanering zit. Dat laatste gebeurt steeds vaker, gaf de school aan, en de spanning in de gezinnen neemt daardoor toe.
Kidsfestival
Ondertussen doet de school met een aantal leerlingen jaarlijks iets tegen armoede elders in de wereld. In 2012 werkte de school voor de derde keer mee met het Kidsfestival in Bosnië, een initiatief van een oud VN-militair. Gedurende een aantal dagen worden er workshops gegeven en op het eindfestival komen er 8.000 kinderen naar het stadion in Sarajevo voor een festival met dans, muziek, theater. Jaarlijks kunnen 12 leerlingen van Scala die theater in hun pakket hebben meedoen.
Kinderen blij maken
Drie leerlingen die vorig jaar meegingen lichtten hun motivatie toe: “Dat was om kinderen blij te maken door een feest te organiseren. Om die kinderen iets te geven wat ze zich jaren zullen herinneren.” De leerlingen organiseerden zelf sponsoracties met een collectebus, koekjes bakken, een benefietavond, een rommelmarkt en loterij. Steeds meer ook wordt de hele school daarbij betrokken. Een van de leerlingen, Janna, vertelde dat het wel weer thuis wel omschakelen was: “Sarajevo is heel dicht bij eigenlijk, maar als je daar bent zie je hoe anders het is en hoe zwaar mensen het hebben. Zij hebben het niet zoals wij. Ze hebben minder kleren, minder spullen. En ze waren héél erg blij met knuffels die we hadden meegenomen. Van die knuffels die je hier gratis in de supermarkt krijgt.”
‘Antoniuscheque’
Bisschop Liesen gaf aan onder de indruk te zijn van de actie van de jongeren en had een bijdrage voor de ondersteuning van de groep die dit jaar naar het Kidsfestival gaat. Bisschop Liesen: “We willen daar samen met jullie school op betrokken zijn.” De bisschop overhandigde daarom een cheque ‘uit naam van de heilige Antonius’. “Op de cheque staat een afbeelding van Antonius, een heilige in de Katholieke Kerk die was geïnspireerd door Franciscus. Antonius heeft in zijn tijd veel betekend voor de mensen, met name voor de armen. Dat leerde hij van Franciscus, die het weer van Jezus had, die twaalf apostelen had. Ook jullie zijn met twaalf op weg gegaan,” gaf de bisschop aan.
‘Ga op weg, wees niet bang en dien’
Daarna had de bisschop nog een cadeau van een andere Franciscus, de paus, die iedereen wel kende. “Dit is een sleutelhanger met een foto van paus Franciscus erop en een tekst. De paus heeft jongeren op pad gestuurd met deze woorden: ga op weg, wees niet bang en dien. Dat motto geven we jullie ook graag mee. Ik hoor dat jullie door jullie reis zijn veranderd en zijn geraakt. Dat neem je mee en daar kun je van vertellen. Ik hoop dat dat getuigenis doorgaat.”
Het werkbezoek aan Scala vond plaats in het verlengde van de Antoniusacademie op 20 september over kinderen en armoede.
