Op dinsdag 1 oktober vond te Bovendonk in Hoeven de bijeenkomst van bisdom en parochies plaats over kerkgebouwen. Meer dan 80 deelnemers, vooral parochiebestuurders, waren naar de bijeenkomst gekomen.
Geerten Kok, bisschoppelijk gedelegeerde voor de kerkopbouw, heette de aanwezigen welkom en lichtte in de loop van de avond de nieuwe special van de Analecta toe over kerkgebouwen. Aan het begin van de avond kwam allereerst bisschop Liesen aan het woord, die het pastoraal perspectief schetste waaronder naar de kerkgebouwen moet worden gekeken.
Het huis van God
Bisschop Liesen schetste in een inleiding het pastoraal perspectief op het parochieel gebouwenplan. “Als wij het over het kerkgebouw hebben, hebben we het over het huis van God,” gaf de bisschop aan. Hij onderstreepte het belang van goede zorg voor de kerkgebouwen: “Per oktober 2013 hebben we 44 parochies en er zijn een aantal samenvoegingen in ontwikkeling. Elk van de parochies is of zal bezig zijn met een meerjarenplan voor de toekomst. Het is van belang om vooruit te denken hoe nu en voor de toekomst de schat van het geloof bewaard wordt, verdiept wordt en doorgegeven wordt. Daar spelen de gebouwen een belangrijke rol bij, hoewel niet de enige.”
Huis van gebed
“Rond de toekomst van een kerkgebouw moet veel afgewogen worden, maar het voornaamste is dit: hebben we dit gebouw nodig voor de ontmoeting met de levende Heer? […] Een kerkgebouw is een huis van gebed, dat functioneert in ons contact met God, en dat is niet los van het contact met elkaar. Dat is het perspectief dat we vasthouden als we beslissingen moeten nemen met betrekking tot de toekomst van onze gebouwen. Dat is ingewikkeld en vraagt veel aandacht. Maar het eerste dat het vraagt is gebed. Als we in bijeenkomsten praten over getallen, mogen we als gelovige mensen durven bidden tot de Heer. Als de Heer het huis niet bouwt, werken de bouwers vergeefs, zegt het evangelie. We mogen biddende mensen zijn, dat bepaalt de toekomst van onze gebouwen en de toekomst van onze parochies.”
Gebouwenplan onderdeel van het parochieplan
Geerten Kok lichtte daarna de nieuwe uitgave van de Analecta toe. “Elke parochie, elk samenwerkingsverband, staat voor de opgave een plan te hebben voor de gebouwen vóór 1 januari 2015. Deze Analecta is een handreiking om tot een gebouwenplan te komen. De kerkgebouwen moeten worden gezien in relatie tot de pastorale plannen, de financiële mogelijkheden, de inzet van beroepskrachten, de beschikbare vrijwilligers, et cetera” gaf hij aan. “Zo is het gebouwenplan onderdeel van het parochieplan voor de hele parochie.”
Verminderde kerkelijke deelname
De noodzaak om te komen tot gebouwenplannen doet zich voelen. Geerten Kok: “In parochies hebben we te maken met een vergelijkbare ontwikkeling van verminderde kerkelijke deelname, minder beschikbare pastorale beroepskrachten, en een afname van financiën. Die ontwikkelingen raken aan het gebruik van het kerkgebouw. In de kerkgebouwen moeten parochies volwaardig en kwalitatief goed met elkaar kunnen vieren. Dat veronderstelt onder meer dat parochies de kerkgebouwen goed kunnen onderhouden. Als dat niet lukt, moeten parochies keuzes maken ten aanzien van de gebouwen.”
‘Parochiekerk’
De Analecta schetst de procesgang voor de ontwikkeling en uitvoering van een gebouwenplan, factoren die bijdragen aan een goede procesgang en geeft een overzicht van diocesane commissies en functionarissen rond het onderwerp van de kerkgebouwen. Daarnaast is een bijlage opgenomen met begrippen. Concreet ging Geerten Kok in op de term ‘Parochiekerk’. “Dit is de kerk in de parochie waar de liturgie in haar volheid wordt gevierd. Bij voldoende priesters is het mogelijk dat er meerdere Parochiekerken zijn in één parochie. De overige kerkgebouwen hebben geen aparte aanduiding. Dat zijn gewoon de kerken in de parochie.”
Bijlagen
Andere bijlagen in de Analecta zijn een overzicht van te inventariseren gegevens, statistieken rond de sacramentenbediening in de parochies in het bisdom en een overzicht van het aantal kerkgebouwen per samenwerkingsverband. Het aantal parochies nam tussen 2002 en 2012 af van 134 tot 64 (minus 52%). Het aantal kerkgebouwen nam in die periode af van 172 tot 156 (minus 9%).
Lees ook op deze website: ‘Expertise-avond over kerkgebouwen: praktijkverhalen’
