“We hebben het over bijzondere gebouwen met een materieel aspect en een immaterieel aspect. Met beide aspecten moet wat gedaan worden als het gaat om de toekomst van de gebouwen. “ Dit zei Mgr. Liesen bij de opening van de Brabantse Open Kerkendag op zondag 26 november. De gebeurtenis vond plaats in de St. Joachim kerk in De Moer. Mgr. Liesen en Mgr. De Korte van ’s-Hertogenbosch spraken een kort woord. Dat deden ook de commissaris van de Koning, de heer Van de Donk, scriba van de PKN, ds. De Reuver, en Paul Spapens, voorzitter van de werkgroep Open Kerken Brabant.
Pastoor Luijckx heette de aanwezigen welkom. Onder hen waren de gedeputeerde leefbaarheid en cultuur van de Provincie Noord-Brabant, en de burgemeester en wethouder van de gemeente Loon op Zand, waar het kerkdorp De Moer onderdeel van is. In totaal waren tijdens de Open Kerkendag ongeveer 200 kerkgebouwen geopend. Pastoor Luijckx schetste hoe de kerkopenstelling van de St. Joachim De Moer met de vrijwilligers werd voorbereid. Die grote inzet van vrijwilligers op vele plekken in de provincie benadrukte ook Paul Spapens. Hij is een van de ‘hoeders van Brabant’ van wie het initiatief voor de Brabantse Open Kerkendag uitging.
V.l.n.r. Mgr. Liesen, de heer Van de Donk en echtgenote, mgr. De Korte, scriba ds. De Reuver.
De commissaris van Koning zei daarover: “De hoeders van Brabant wilden vanwege het Brabantse culturele erfgoed aandacht vragen voor het religieuze erfgoed. Kerken zijn gelukkig nog veel in gebruik voor het doel waarvoor ze gebouwd zijn. Maar we weten dat het niet vanzelfsprekend is. Sommige kerken krijgen een nieuwe bestemming, waarbij de ziel waarvoor ze voor bedoeld zijn bewaard blijft. Soms blijft alleen de kerktoren. Soms krijgen kerkgebouwen nieuwe functies. Ook vanwege de architectonische waarde is het belangrijk dat we zuinig zijn op de gebouwen,” vertelde de commissaris van de Koning, die eindigde met de uitnodiging “tot actieve betrokkenheid bij de kerk en de gebouwen.”
Mgr. De Korte gaf aan dat van de ongeveer 600 kerkgebouwen in de provincie Noord-Brabant er ongeveer 300 in eigendom zijn van de parochies. “De kerkgebouwen zijn teken van katholieke presentie. Tegelijkertijd zijn de kerkgebouwen voor sommige parochies een last geworden en staan we voor de taak van het zoeken naar goede herbestemmingen,” aldus de bisschop van ’s-Hertogenbosch. Daarna sprak mgr. Liesen over het materiële en het immateriële aspect van het kerkgebouw. Hij sloot aan bij het convenant, dat in 2014 werd gesloten door de provincies Noord-Brabant en Zeeland, de bisdommen Breda en ’s-Hertogenbosch en de PKN, om samen te werken voor de goede toekomst van kerkgebouwen, met respect voor ieders verantwoordelijkheid.
Mgr. Liesen spreekt over het materiële en immateriële aspect van het kerkgebouw.
“Zoals wij als mensen een buitenkant en een binnenkant hebben, hebben kerkgebouwen dat ook. Ze hebben een buitenkant én een binnenkant met een ziel. In het kerkgebouw zie je allerlei uitingen van geloof, zoals de kruisjes op de muren. Het zijn de wijdingskruisjes die een bijzondere betekenis hebben. Bij een kerkwijding wordt het kerkgebouw gezalfd met chrisma, zoals wij zelf bij het vormsel worden gezalfd met chrisma. Wij worden verbonden met Christus. Daarom wordt ook het kerkgebouw verbonden met Christus. Het wordt een gewijde ruimte.”
De bisschop vertelde over de evangelielezing die deze zondag klonk, over de werken van barmhartigheid (Matteüs 25, 35-36). Mgr. Liesen: “Het is de laatste zondag van het kerkelijk jaar. Vandaag klonk de lezing uit Matteüs, waarin Jezus zegt: Alles wat je doet voor de geringste van mijn broeders doet, doe je voor Mij. Ik denk dat we uiteindelijk niet afgerekend zullen worden op wat we met de kerken doen, maar op hoe we met elkaar en met de zwakken omgaan. Maar er is wel een plek nodig waar we het woord van God horen. Niet alleen voor eredienst, maar opdat we het woord horen en daarmee aan de slag gaan. Vanwege de inspiratie die ons ertoe aanzet mensen die het nodig hebben te helpen, omdat we in hen Christus ontmoeten.”
Na de toespraken openden de bisschoppen, de commissaris van de Koning, de gedeputeerde en de scriba symbolisch de deuren van de kerk. Daarmee was de opening van de Brabantse Open Kerkendag een feit.
Symbolische opening van de Brabants Open Kerkendag. (Foto’s: Bisdom Breda)
