Op dinsdag 18 november (vicariaat Middelburg) en donderdag 20 november (vicariaat Breda) vond de halfjaarlijkse avond plaats voor PCI-bestuurders. De avonden stonden in het teken van de presentatie van drie diaconale projecten die binnen het Sint Franciscuscentrum startten. Het was de eerste gezamenlijke presentatie van de projecten.
Diaken Wim Tobé, functionaris voor de caritasinstellingen in het bisdom, opende de bijeenkomsten met een korte bezinning met de lezing van 18 november over Zacheus (Lucas 19, 1-10). Na de ontmoeting met de Heer geeft Zacheus de helft van zijn bezit aan de armen, en zegt: “als ik iemand iets afgeperst heb, geef ik het hem vierdubbel terug.” De perikoop eindigt met de Mensenzoon is gekomen om te zoeken en te redden wat verloren was.
Apostolaat: bidden en werken
Daarna lichtte Bob van Geffen, programmacoördinator van het Sint Franciscuscentrum, de werkwijze van het centrum toe: “De bisschop heeft het Sint Franciscuscentrum op kunnen zetten met steun van religieuzen uit het bisdom. We willen het werk op een nieuwe manier vormgeven, als een programma dat is bedoeld om gelovigen in het bisdom te ondersteunen. Dat doen we door het geloof voor te stellen, omdat we het geloof niet meer als bekend kunnen veronderstellen. We willen het geloof voorstellen en het van betekenis laten zijn voor het leven van mensen. Daarvoor hernemen we het oude woord ‘apostolaat’. Want dit geeft precies de zending weer van mensen in de Kerk. En daarom is ‘bidden en werken’ het adagium geworden, dat wil zeggen: Kerk en wereld.”
Diaconale actie
Het Sint Franciscuscentrum is het centrum in het bisdom van Breda voor geloofsverdieping en vorming en voor diaconale actie. Het centrum werkt projectmatig, met tijdelijke dienstverbanden en doelgericht. Zo kunnen er ook fondsen bij worden betrokken. Belangrijk voor de diaconale projecten die binnen het Sint Franciscuscentrum worden uitgevoerd, is de steun van de PCI’s via samenwerking en via de afdrachten aan het bisdom. Vandaar dat juist op deze avonden voor PCI-besturen drie projectmedewerkers hun projecten voorstelden.
Die drie projecten zijn:
- ‘Parochies aan de slag voor kwetsbaren’
Marc de Koning (mdkoning@bisdombreda.nl)
Looptijd: 5 jaar, 3 dagen per week - ‘Nieuwe diaconie in de nieuwe parochie’
Martijn Kurstjens (mkurstjens@bisdombreda.nl)
Looptijd: 5 jaar, 3 dagen per week - ‘Geloof in je eigen toekomst’
Simon Dankers (sdankers@bisdombreda.nl)
Looptijd: 3 jaar, 2 dagen per week
V.l.n.r. Martijn Kurstjens, Simon Dankers, Marc de Koning.
1. Parochies aan de slag voor kwetsbaren
Het project ‘Parochies aan de slag voor kwetsbaren’ richt zich op het beter zichtbaar maken en het versterken van de diaconale activiteiten in de 21 samenwerkingsverbanden in het bisdom van Breda. Marc de Koning leidt dit project en zal in alle samenwerkingsverbanden langskomen bij parochies en PCI’s. Hij helpt de parochies om aan de hand van een aantal vragen over hun activiteiten hun diaconale identiteit te omschrijven. Van daaruit wordt gekeken welke kansen er ter plaatse zijn. Lokale ‘kartrekkers’ worden door hem getraind en ondersteund om via communicatie de lokale diaconie meer zichtbaar te maken en initiatieven met elkaar te verbinden.
“Het tonen van goede werken, zoals Jezus zegt in het Matteüsevangelie, vraagt om authentieke communicatie van daden van geloof en is bedoeld om mensen te inspireren,” vertelt Marc. “Niet alleen de veranderende parochiestructuur geeft aanleiding tot een samenhangende aanpak, maar ook de toenemende noden in de maatschappij dwingen om na te gaan hoe effectief de diaconie is georganiseerd.”
Het project heeft een duidelijke communicatie-insteek. Marc: “Je diaconale identiteit is een belangrijk aanknopingspunt voor communicatie. Je identiteit drukt zich uit in gedrag, in visuele herkenbaarheid en in communicatieboodschappen. Daarmee zal ik parochies ondersteunen, bijvoorbeeld door een minicursus journalistiek. Het doel is het activeren en verbinden van mensen in het samenwerkingsverband en van werkgroepen in een parochie. Als je je verhaal goed brengt, het gedrag toont dat erbij hoort, en herkenbaar bent door symbolen, kun je vanuit je identiteit kansrijk het imago van de Kerk verbeteren en nieuwe vrijwilligers betrekken op de parochie.”
2. Nieuwe diaconie in de nieuwe parochie
Daarna lichtte Martijn Kurstjens het project ‘Nieuwe diaconie in de nieuwe parochie’ toe. “Waar het project ‘Parochies aan de slag voor kwetsbaren’ zich richt op vernieuwing van bestaande diaconale activiteiten, richt dit project zich op het opzetten van nieuwe diaconale activiteiten. Zoals de naam van het project aangeeft: nieuwe diaconie in de nieuwe parochie.” De twee projecten zijn daarom aanvullend. Maar waar het eerste de 21 samenwerkingsverbanden aandoet, richt het tweede zich op de stad Breda en omgeving.
Martijn: “Het project beoogt nieuwe mensen op het spoor te komen, die zich in willen zetten. Door diaconale activiteiten zullen we het geloof aan mensen laten zien.” Het project startte in september. In de eerste maanden zijn al diverse contact gelegd. Martijn: “De aanpak is nu allereerst een inventarisatie van noden, mede vanwege veranderingen in de samenleving. Denk bijvoorbeeld aan de asielzoekers die sinds kort zijn gehuisvest in de voormalige Koepelgevangenis.”
Zo zal het project actief zijn voor kwetsbaren in Breda en omgeving door diaconale activiteiten aan te bieden, alsook door mensen te activeren om zich in te zetten voor de kwetsbaren.
3. Geloof in je eigen toekomst
Op vrijdag 20 september 2013 organiseerde het bisdom van Breda een Antoniusacademie over kinderen en armoede. Eerder in dat jaar bood Kinderombudsman Marc Dullaert zijn onderzoek over kinderen in armoede aan. Eén op de negen kinderen in Nederland groeit op in armoede, stelde hij daarbij. In het verlengde van deze Antoniusacademie bracht bisschop Liesen in november 2013 een werkbezoek aan Scala, school voor VMBO. Daarbij stond onder meer de vraag centraal wat de school van het armoedeprobleem ziet en hoe gaat ze daarmee omgaat.
Simon Dankers, projectleider van het project ‘Geloof in je eigen toekomst’, vertelde de aanwezigen dat 8% tot 10% van de kinderen/jongeren (0-18 jaar) in de stad Breda opgroeit in een gezin met een inkomen langdurig op het sociaal minimum. In het bisdom van Breda hebben onder meer de Broeders van Huijbergen zich ingezet voor kinderen in het onderwijs en in armoedesituaties. “Het project ‘Geloof in je eigen toekomst’ richt zich op de ondersteuning bij de persoonlijkheidsontwikkeling van jongeren, door het ontdekken en benutten van hun eigen talenten, het ontwikkelen van menselijke waarden en het vinden van een levensbestemming,” aldus Simon, “want leven in armoede betekent veel voor kinderen.”
De huidige startfase van het project staat in het teken van het verkennen van de bestaande netwerken en kennismaking met onder meer de stichting Leergeld, scholen, parochies etc. Het doel is jongeren bij elkaar te brengen voor groepsactiviteiten, waarbij de vorming van de deelnemers centraal staat. Het streven is te starten met een groep jongens.
Uitwisseling en gesprek
Na de pauze volgde een uitwisseling met de bestuursleden van de PCI’s en de overige aanwezigen. De projectmedewerkers lichtten naar aanleiding van vragen de projecten verder toe. De PCI-bestuurders van hun kant brachten hun kennis en ervaringen in. Ook werd gesproken over een uitdaging voor zowel de projecten als het reguliere PCI- en parochiewerk, namelijk de beschikbare menskracht en de inzet van vrijwilligers.
Werkbezoek en tentoonstelling
Aan het eind van de avond lichtte Bob van Geffen de recente Antoniusacademie toe over de sociale werkvoorziening en het diaconale werkbezoek dat bisschop Liesen in het verlengde daarvan op donderdag 27 november zal brengen aan WAVA/!GO in Oosterhout.
Daarna ontvingen de aanwezigen een vrijkaartje voor de tentoonstelling in het Catharijneconvent ‘Ik geef om jou! Naastenliefde door de eeuwen heen’. Deze bijzondere tentoonstelling brengt de geschiedenis en de ontwikkeling van de naastenliefde in beeld. De vrijkaartjes worden mogelijk gemaakt door het Catharijneconvent en de Nederlandse bisdommen.
Het Sint Franciscuscentrum
Het Sint Franciscuscentrum is het centrum in het bisdom van Breda voor geloofsverdieping en vorming en voor diaconale actie. De heilige Franciscus van Assisi (1182-1226) bekeert zich in de concrete ontmoeting met een arme. Vanuit een leven van evangelische armoede en gebed zorgt hij voor een nieuwe beweging binnen de Kerk. Klein van gestalte inspireert hij als minderbroeder op zijn eigen wijze gelovigen in alle lagen van de Kerk. Trouw aan Christus gaat hij daarbij volhardend zijn weg. Zo geeft hij antwoord op de opdracht van de Heer: ‘Bouw mijn Kerk op’.
